De Koninklijke HFC (Haarlemsche Football Club, niet te verwarren met HFC Haarlem) te Haarlem is de oudste voetbalclub van Nederland. De club werd in 1879 opgericht als HFC en kreeg in 1959 het predicaat Koninklijk toegekend door koningin Juliana. De Koninklijke HFC werd in haar historie driemaal landskampioen en won drie keer de nationale voetbalbeker. De traditionele uitrusting van de Koninklijken bestaat uit een wit tenue met een blauwe broek.
De Koninklijke HFC is een van de grootste voetbalverenigingen in het land met meer dan 1850 leden, waarvan 1164 jeugdleden (januari 2015). In mei 2014 won HFC de Rinus Michels Award voor innovatief jeugdbeleid. In december 2014 kende de KNVB de Jeugdopleiding van HFC de status van Regionale Jeugdopleiding (RJO) toe. De standaardelftallen spelen in het seizoen 2016/17 in de Tweede divisie en in de Derde klasse zaterdag.
Geschiedenis[]
HFC is waarschijnlijk opgericht op 15 september 1879 door een aantal Haarlemmers, waaronder Frans Peltenburg en Pim Mulier. In 1894 schreef medeoprichter Mulier het volgende over het begin van HFC, in zijn boek Athletiek en Voetbal: ‘Te Haarlem speelden in den winter van 1879 – 80 een 50-tal jongens, de meesten ca. 13 a 14 jaar oud, het voetbalspel. Wij speelden Rugby naar een boekje, hetwelk ik uit Engeland had gekregen en het ging er lustig bij toe. (…) Op een vergadering in de vrije lucht constitueerden wij ons tot de Haarlemsche Football Club.’ [1] Er bestaan twee voetbalclubs langer (UD en HCVV), maar deze werden oorspronkelijk als cricketclub opgericht. In de beginjaren speelden Mulier en de zijnen 'football' volgens rugbyregels. Omdat dit te duur werd, schakelde men in 1883 over op 'Association Football', het huidige voetbal. In die tijd werd er nog gespeeld rond 3 populieren die op het veld de Koekamp (Frederikspark) stonden. De eerste voetbalwedstrijd op de Nederlandse velden speelde HFC in 1886 ook op de Koekamp tegen AFC "Sport".
Hoewel lange tijd algemeen werd aangenomen dat de Koninklijke HFC in 1879 is opgericht plaatste Nico van Horn in 2004 als eerste openlijk vraagtekens bij de oprichtingsdatum van de HFC. In 2014 herhaalde journalist Frans van den Nieuwenhof deze twijfels. Hij zegt onder andere: 'Als het waar is dat Pim Mulier op 15 september 1879 de Haarlemsche Football Club heeft opgericht, weet hij dat ruim 15 jaar goed verborgen te houden. Pas op 13 mei 1895, kort nadat HFC kampioen is geworden in de westelijke eerste klasse, is er in kranten en week-bladen een verwijzing te vinden naar de dag waarop HFC is ontstaan' en 'Juist in die periode zou Mulier naar eigen zeggen in Nederland association football hebben verspreid. Hij verwijst daarbij naar de oprichting van de Haarlemse zusterclub Excelsior in 1883, maar dat jaartal klopt niet. Excelsior is als cricketclub opgericht op 12 april 1887 en zal pas in de winter van 1888/89 het association football gaan spelen. Als het waar is dat de Haarlemsche Football Club in 1879, dan zou het de enige vereniging uit de 19e eeuw zijn waar eerder voetbal werd gespeeld dan cricket. Dat is zeer onwaarschijnlijk. Alle grote voetbalclubs van Nederland uit die tijd komen voort uit het cricket, omdat de spelers van die tijd naar vermaak zochten in de wintermaanden, als de velden keihard of modderzacht zijn.[2] De Sportalmanak van 1890 noemt 1 september 1881 als oprichtingsdatum. [3]
In het jaar 1899 verhuisde men naar de Spanjaardslaan, de huidige locatie. Op dat moment viel het sportpark nog onder de gemeente Heemstede; sinds 1927 behoort het terrein echter aan de gemeente Haarlem.
Bij het 80-jarig bestaan kreeg de club het predicaat "Koninklijk". Vanaf 1923 werd de traditie in het leven geroepen dat het eerste elftal van HFC tegen de ex-internationals speelt op Nieuwjaarsdag. Die traditie bestaat nog steeds, alhoewel de wedstrijd tegenwoordig op de eerste zaterdag na 1 januari wordt gespeeld.
Sinds 2014 is Koninklijke HFC, als oudste voetbalclub van Nederland, lid van de Club of Pioneers.